Lale Gül: "Gen Z mist emotionele weerbaarheid". Is dat wel zo? En hoezo dan? 

"Gen Z mist emotionele weerbaarheid", aldus Lale Gül in Nieuws van de Dag. Maar is dat zo? Jongeren die na 1997 zijn geboren (Gen Z dus) ervaren aanzienlijk meer psychische klachten dan eerdere generaties op dezelfde leeftijd. Volgens het Trimbos-instituut (2023) heeft ruim 35 procent van de jongeren tussen 16 en 24 jaar last van angst, stress of somberheid. Het Cigna-rapport (2020) noemt Gen Z zelfs de eenzaamste generatie ooit. En uit internationaal onderzoek (Curran & Hill, 2019) blijkt dat perfectionisme onder jongeren fors is toegenomen (overigens ontmoet ik veel studenten die zeggen perfectionistisch te zijn, wat eigenlijk faalangst blijkt, en beiden geen ziekte maar een symptoom zijn van een onderliggend patroon).

Maar betekent dat ook dat ze minder weerbaar zijn? Emotionele weerbaarheid is geen officiële diagnose, maar het verwijst naar het vermogen om met tegenslag en druk om te gaan. En ja, daar knelt iets. Onderzoekers als Jean Twenge (iGen, 2017) en Jonathan Haidt (2024) laten zien dat Gen Z is opgegroeid in omstandigheden waarin het moeilijker is om die weerbaarheid te ontwikkelen:

- Opgroeien in een digitale wereld waarin constante vergelijking en zichtbaarheid normaal zijn
- Een opvoeding met minder speelruimte en meer bescherming
- Een samenleving waarin fouten maken en vertragen weinig ruimte krijgen
- En een toekomstbeeld vol structurele onzekerheden: klimaat, woningmarkt, AI, oorlog

Dus ja: Gen Z is gemiddeld minder emotioneel weerbaar, niet omdat ze zwakker zijn, maar omdat ze minder oefening en meer druk hebben gekregen. Dat is geen verwijt, maar een signaal.

Wat kunnen wij doen?
Als leraar, docent, manager of oudere collega kunnen we Gen Z helpen, en daarmee ook onszelf:
- Realiseer je bovenstaande context
- Normaliseer daarom ongemak, twijfel en falen
- Geef jongeren niet alleen opdrachten, maar ook oefenruimte
- En laat zien hoe jij zelf met spanning, mislukking en onzekerheid omgaat

En wat kan Gen Z zelf doen? Stop de rat race, vertraag en investeer in je menselijke vaardigheden:
- Werk aan je mentale skills o.a. via zelfinzicht, rust en autonomie
- Zie weerbaarheid als iets dat je kunt ontwikkelen, niet als iets wat je mist
- Leer ongemak te verdragen in plaats van het te vermijden (oefen / experimenteer hiermee)

Nieuwe tijden vragen soms om een nieuwe strategie. Een meer menselijke, in dit geval.

Uitgelichte afbeelding: gegenereerd via Gemini