Waarom jouw oerbrein je geluk saboteert (en wat je daaraan kunt doen). 

We maken keuzes die logisch lijken: een betere baan, meer inkomen, een leukere partner, meer reizen, meer discipline en meer zelfliefde. In de hoop dat we ons (eindelijk) gelukkig zullen voelen. Maar vaak gebeurt dat niet. Of maar heel even. En dus zetten we weer een nieuwe stip op de horizon. Nieuwe doelen. Nieuwe dopamineprikkels. Je wordt er uiteindelijk niet gelukkig of tevreden van. Dit is geen persoonlijk falen. Dit is een erfenis uit de evolutie.

Je brein is gebouwd voor overleven, niet voor duurzaam geluk. Veel van de gedragspatronen die ons nu stress, twijfel of onrust bezorgen, waren ooit nuttig. Wantrouwen, vergelijken, piekeren, anticiperen en aanpassen aan anderen waren ooit slimme strategieën in een wereld waarin voedsel schaars was, gevaar overal op de loer lag en afwijzing levensbedreigend kon zijn want dan was je je groepsbescherming kwijt. Maar vandaag de dag zijn deze ingebouwde strategieën contraproductief. Je brein reageert daardoor vaak overactief op likes, deadlines en prestatiedruk alsof het om leven of dood gaat.

Je weet helemaal niet wat je gelukkig maakt
Het resultaat: je blijft keuzes maken die kortstondige hoogtepunten opleveren, maar geen duurzame tevredenheid. Psychologen noemen dit de hedonische tredmolen: telkens als je iets bereikt wat je gelukkig zou maken, went het. Je moet weer door. Naar iets nieuws. Professor Laurie Santos van Yale University - waar ik een online verdiepend traject in Positieve Psychology heb gevolgd - zegt: "We denken dat verandering ons blij maakt, maar onze hersenen zijn geprogrammeerd om snel te wennen." Mensen weten vaak niet wat hen gelukkig maakt. Al denk je van wel. En het wrange is: onderzoek (door o.a. Martin Seligman) wijst uit dat maar tien procent van je geluk wordt bepaald door omstandigheden. Die wij dus zo keihard najagen! Veertig procent ligt echter binnen jouw invloed. De rest is genetisch bepaald. Dus er is veel ruimte om in actie te komen om dat oude oerbrein met niet-werkende patronen te overrulen. 

Train je hersenen
Er zijn veel dingen die je kunt doen om je duurzaam gelukkig en tevreden te voelen. Ik licht er in deze blog 1 kort uit: het inzetten van je sterktes. Laurie Santos zegt dat het ontdekken en bewust inzetten van je persoonlijke sterke kanten een essentiële strategie om oude, niet-helpende patronen van het oerbrein te overschrijven. Door te focussen op wat je van nature goed kunt en waar je energie van krijgt, versterk je je zelfvertrouwen en veerkracht. Santos zegt hierover: “Als je je sterke kanten actief gebruikt, train je je brein om op uitdagingen te reageren met optimisme en veerkracht, in plaats van met angst of vermijding.” Hierdoor verschuif je als het ware van je onbewuste oerbrein naar je nieuwere, bewuste brein en creëer je ruimte voor nieuwe, positieve gewoonten die bijdragen aan een gelukkiger leven. Proberen maar, zou ik zeggen. 

Uitgelichte afbeelding: gegenereerd via Gemini